Εκδόσεις Καστανιώτη
Σελ. 432
Εξώφυλλο: Μartin Kers/Dutch Image
«ΑΛΕΦ ΛΑΜ ΜΙΜ. Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε ένα σπίτι, ένα παλιό σπίτι, που το έλεγαν “Σπίτι του τεμένους”. Ήταν μεγάλο σπίτι, με τριάντα πέντε κάμαρες. Για αιώνες έμεναν εκεί συγγενικές οικογένειες που υπηρετούσαν το τέμενος. Όλες οι κάμαρες είχαν μια αποστολή κι ένα ταιριαστό όνομα, όπως η κάμαρα του θόλου, η κάμαρα του οπίου, η κάμαρα των παραμυθιών, η κάμαρα των χαλιών, η κάμαρα των αρρώστων, η κάμαρα της γιαγιάς, η βιβλιοθήκη και η κάμαρα της κουρούνας.»
Όταν τέλειωσα το μαγικό αυτό βιβλίο, αναρωτήθηκα τι ήταν αυτό που μ’ έκανε να το λατρέψω και να θέλω να το ξαναδιαβάσω αμέσως.
Εκτός από τους χαρακτήρες, εκτός απ' την πλοκή που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία του σύγχρονου Ιράν [από την πτώση του σάχη, Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί μέχρι την επιστροφή του Αγιατολάχ Χομεϊνί από το Παρίσι και την εγκαθίδρυση του σκοταδισμού των αγιατολάδων], αυτό που τελικά με μάγεψε ήταν η αίσθηση του παραμυθιού, η χωρίς φιοριτούρες γλώσσα, η σιγουριά του συγγραφέα που ψυθιρίζει στο αυτί του αναγνώστη κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης ότι έχει μια καλή ιστορία να πει και θα την πει όπως πρέπει: σαν παραμύθι.
 |
| © sumeja |
 |
| © sumeja |
«Η θλίψη κάλυψε το σπίτι σαν μαύρο τσαντόρ. Κανείς δεν έλεγε τίποτα, κανείς δεν έκλαιγε, κανείς δεν έσπαγε τη σιωπή [...] Η θλίψη έκανε τα φυτά να μαραθούν, μερικά ψάρια επέπλεαν στη χόοζ και η γέρικη γάτα ψόφησε στην ταράτσα του τεμένους. Στο μεταξύ ένα κύμα αντιπάλων είχε εκτελεστεί, τους είχαν θάψει όλους έξω από την πόλη στους πρόποδες των βουνών, κανείς δεν επιτρεπόταν να επισκεφθεί τους τάφους. [...] Η κουρούνα ήταν η πρώτη που έσπασε τη σιωπή στο σπίτι, πέταξε ψηλά, έκραξε δυνατά και ανήγγειλε επίσκεψη.»
Παράλληλα όμως με την ιστορία του Ιράν, τη σύγκρουση του σάχη με τους αγιατολάδες και τον αντίκτυπο (και τη διχόνοια) στην οικογένεια, βλεπουμε και γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία του υπόλοιπου κόσμου και την επιρροή που αυτά ασκούν στη συντηρητική κοινωνία του Ιράν. Χαρακτηριστικός ο διάλογος για την προσελήνωση των Αμερικανών:
 |
| © sumeja |
«Να κοιτάξω τη σελήνη;», είπε ο ιμάμης.
«Λέει ότι ο ιμάμης της πόλης πρέπει να είναι ενήμερος για τις εξελίξεις στη χώρα, στον κόσμο. Έχει αντίρρηση που δεν διαβάζεις εφημερίδες, μονάχα τα παλιά βιβλία της δικής σου βιβλιοθήκης» [...] «Άκου, η κριτική δεν ισχύει μόνο για σένα αλλά και για μένα, τον τελευταίο καιρό ασχολούμαστε μονάχα με τη θρησκεία. Το τέμενος πρέπει ν’ αναφέρεται και σε άλλα πράγματα. Όπως στους ανθρώπους που θα περπατήσουν απόψε στη σελήνη.»
«Δεν τον πιστεύω», είπε ο ιμάμης.
«Αυτός νομίζει πως πρέπει να το δεις. Θέλει να φέρει μια τηλεόραση στη βιβλιοθήκη.»
«Τρελάθηκες, Αγά Τζαν;»
«Είναι έξυπνος και τον εμπιστεύομαι. Ξέρεις κι εσύ ότι είναι καλό παιδί. Θα μείνει μεταξύ μας, δεν θα κρατήσει πολλή ώρα. Αμέσως μετά θα ξαναπάρει τη συσκευή μαζί του».
«Μα αν οι αγιατολάδες της Κομ μάθουν ότι φέραμε στο σπίτι τηλεόραση, θα...»
«Κανείς δεν θα το μάθει. Δικό μας είναι το σπίτι και δική μας η πόλη, μπορούμε να καθορίζουμε εμείς πώς θα ρυθμίζονται τα πράγματα εδώ πέρα. Το παιδί έχει δίκιο. Λέει πώς σχεδόν όλοι όσοι έρχονται στο τέμενος έχουν αγοράσει τηλεόραση. Κι είναι αλήθεια ότι δεν επιτρέπεται τηλεόραση σ’ αυτό το σπίτι, αλλά δεν μπορούμε να κλειστούμε στα δωμάτιά μας και να σφαλίσουμε τα μάτια μας για ό,τι συμβαίνει στον κόσμο».
 |
| © sumeja |
 |
| © sumeja |
O συγγραφέας
Το πραγματικό όνομα του συγγραφέα είναι Χοσεΐν Σαντγιαντί Γκεμαγκαμί. Το ψευδώνυμό του αποτελείται από τα ονόματα δύο εκτελεσμένων φίλων του. Γεννήθηκε το 1954 στο Αράκ του Ιράν. Σπούδασε Φυσική στο πανεπιστήμιο της Τεχεράνης και εγκατέλειψε τη χώρα του το 1988 ζητώντας πολιτικό άσυλο στην Ολλανδία, όπου και μένει μέχρι σήμερα. Παρόλο που είναι πολυγραφότατος (πάνω από δέκα βιβλία στο ενεργητικό του) στα ελληνικά κυκλοφορεί μόνο ένα ακόμα βιβλίο του, ο "Αγγελιοφόρος του Αλλάχ", επίσης από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Το "Σπίτι του Τεμένους" ανακηρύχθηκε το δεύτερο καλύτερο ολλανδικό βιβλίο για τον 20ου αιώνα (μετά την "Ανακάλυψη του Ουρανού" του Χάρι Μούλις).
