Μετάφραση: Γιώργος Ξενάριος
Προσαρμογή εξωφύλλου: tillnoon.com
Σελ. 381
Εκδόσεις Kέδρος
«Ο Γκάμπτσικ -αυτό είναι το όνομά του-, είναι ένας άνθρωπος που υπήρξε στ’ αλήθεια. Άκουγε, άραγε, πίσω από τα παράθυρα κάποιου σκοτεινού διαμερίσματος, μόνος, ξαπλωμένος σ’ ένα στενό σιδερένιο κρεβάτι, τον χαρακτηριστικό θόρυβο που κάνουν τα τραμ της Πράγας; Θέλω να πιστεύω πως ναι. Ξέρω καλά την Πράγα και μπορώ να υποθέσω τον αριθμό του τραμ (ίσως όμως και να ‘χει αλλάξει), το δρομολόγιό του και το μέρος όπου, πίσω από τα σφαλιστά παράθυρα, ο Γκάμπτσικ ξαπλωμένος, περιμένει, σκέφτεται και ακούει. Βρισκόμαστε στην Πράγα, στη διασταύρωση της οδού Βυσεχράντσκα με την οδό Τρόγιτσκα. Το τραμ με τον αριθμό 18 (ή 22) έχει σταματήσει μπροστά στον Βοτανικό Κήπο. Είμαστε στα 1942».
ΗΗhH = Ηimmlers Hirn heisst Heydrich= o Xάιντριχ είναι ο εγκέφαλος του Χίμλερ.
 |
| Reinhard Heydrich |
Τον αποκαλούσαν «Δήμιο της Πράγας», «Κατσίκι», «Ξανθό Κτήνος», «Χασάπη», ενώ ο ίδιος ο Χίτλερ (φαντάσου!) του έδωσε τον τίτλο «ο άνθρωπος με τη σιδερένια καρδιά». Όλα αυτά και άλλα που αδυνατεί η γλώσσα να περιγράψει και το μυαλό να διανοηθεί ήταν ο Ράινχαρντ Χάιντριχ, η προσωποποίηση του κακού, το πιο επικίνδυνο δίποδο (δε μου βγαίνει το «άνθρωπος) στο Γ΄ Ράιχ, ο εμπνευστής της «τελικής λύσης», της εξόντωσης δηλαδή, με τον τρόπο που γνωρίζουμε, των εκατομμυρίων Εβραίων, ο no 2 των SS (μετά τον Χίμλερ). Το βιβλίο είναι η ιστορία του Χάιντριχ, η ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και κυρίως η ιστορία δύο ηρώων, του Τσέχου Γιαν Κούμπις και του Σλοβάκου Γιόζεφ Γκάμπτσικ, στους οποίους ανατέθηκε η αποστολή από την εξόριστη στο Λονδίνο κυβέρνηση της Τσεχοσλοβακίας να σκοτώσουν τον Χάιντριχ. Είναι όμως και η ιστορία δεκάδων ακόμη ανθρώπων, που χωρίς τη βοήθειά τους δεν θα ήταν δυνατόν να εκτελεστεί η παράτολμη αυτή επιχείρηση, που ονομάστηκε «Επιχείρηση Ανθρωποειδές» και έμεινε στην Ιστορία ως μία από τις πλέον ηρωικές πράξεις. Η ίδια δε αυτή η πράξη, όσο και όσες ακολούθησαν ως συνέπειά της άλλαξαν τον ρου της Ιστορίας.
Πέρα όμως από τη δυνατή αυτή ιστορία, αυτό που καθιστά το βιβλίο αυτό πρωτότυπο είναι ο τρόπος που επέλεξε ο συγγραφέας του για να μας τη διηγηθεί. Ο
Binet απευθύνεται στον αναγνώστη, μοιράζεται μαζί του τις σκέψεις του, τους προβληματισμούς του για τις αφηγηματικές τεχνικές που χρησιμοποιεί, το συναισθηματικό φορτίο της ιστορίας στη ζωή του. Ο αναγνώστης γίνεται μάρτυρας του συγγραφικού του εργαστηρίου, ενώ μαθαίνει παράλληλα ακόμα και για την προσωπική του ζωή, τους έρωτές του, την αγάπη του για την Πράγα και τα βιβλία. Είναι πολλές οι αναφορές σε σπουδαία μυθιστορήματα, όπως το «Βιβλίο του Γέλιου και της Λήθης» του Κούντερα (Εστία), οι «Ευμενίδες» του Λίτελ (Λιβάνης), και η «Κεντρική Ευρώπη» του Βόλμαν (Κέδρος). Ο τρόπος που επέλεξε ο συγγραφέας να μιλήσει για τον Χάιντριχ και τους δύο υποψήφιους δολοφόνους του είναι ένα άριστο παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο η Ιστορία και η επιστημονική, ξερή αφήγησή της μπορεί να γίνει ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα. Να ένα δείγμα από τους προβληματισμούς του συγγραφέα που υπάρχουν διάσπαρτοι στο βιβλίο:
 |
| Heydrich's car after attack |
"Οι σελίδες του βιβλίου που περιγράφουν το συμβάν είναι τόσο ζωντανές που νομίζεις ότι έχεις μεταφερθεί σε εκείνο το φοβερό πρωινό της 27ης Μαΐου 1942, ώρα 10:30, στη Χολέσοβιτσε στην Πράγα, όπου δύο ήρωες περιμένουν την ξεσκέπαστη Μερσέντες, που μεταφέρει το τέρας, να περάσει από μπροστά τους, για να πατήσουν τη σκανδάλη."
 |
| Jozef Gabčík |
«Στην αρχή μού φάνηκε σαν μια απλή ιστοριούλα, που θα ’ταν πολύ εύκολο να τη διηγηθώ. Δύο άνθρωποι πρέπει να σκοτώσουν έναν τρίτο. Τα καταφέρνουν (ή δεν τα καταφέρνουν), κι αυτό ήταν, πάει, τέλειωσε – ή περίπου. Όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα, νόμιζα, ήταν φαντάσματα που θα εμφανίζονταν ανάερα στην τοιχογραφία της Ιστορίας. Με τα φαντάσματα όμως πρέπει να ασχοληθείς, πρέπει να τους αφιερώσεις χρόνο και κόπο, κι αυτό το ήξερα. Εκείνο που δεν ήξερα – αλλά έπρεπε να το υποψιαστώ , είναι πως τα φαντάσματα ένα και μόνο πράγμα επιδιώκουν: να επιστρέψουν στη ζωή. Κι εμένα θα μου άρεσε αυτό, μα οι απαιτήσεις της ιστορίας μου με εμποδίζουν, δεν μπορώ να δώσω το χώρο που θα ήθελα σ’ αυτή τη στρατιά σκιών που όσο πάει και μεγαλώνει και η οποία, για να με εκδικηθεί που δεν της δίνω σημασία, έχει αρχίσει και με στοιχειώνει.»
 |
| Jan Kubiš |
Οι σελίδες του βιβλίου που περιγράφουν το συμβάν είναι τόσο ζωντανές που νομίζεις ότι έχεις μεταφερθεί σε εκείνο το φοβερό πρωινό της 27ης Μαΐου 1942, ώρα 10:30, στη Χολέσοβιτσε στην Πράγα, όπου δύο ήρωες περιμένουν την ξεσκέπαστη Μερσέντες, που μεταφέρει το τέρας, να περάσει από μπροστά τους, για να πατήσουν τη σκανδάλη. Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης πολλές φορές μπήκα στον πειρασμό να κοιτάξω αν τελικά πράγματι τα κατάφεραν ή όχι. Δεν το έκανα φυσικά, με αποτέλεσμα η αναγνωστική απόλαυση να μεγαλώσει. Ακόμα όμως και αν ξέρετε την κατάληξη της επιχείρησης, είναι τέτοια η μαεστρία του συγγραφέα που δεν μειώνει στο ελάχιστο την απόλαυση της ανάγνωσης, ενώ είναι και τόσες οι σημαντικές λεπτομέρειες της επιχείρησης που αφηγείται και τόσοι οι ήρωες της Ιστορίας που παρελαύνουν στις σελίδες του, που το βιβλίο αυτό -που δεν είναι φυσικά μυθιστόρημα αλλά ιστορικό αφήγημα- αξίζει να διαβαστεί.
 |
| Ss Cyril and Methodius Cathedral Road Sign Identifier |
Οι ήρωες που θυσιάζονται, οι -ακόμα και στη δίκη τους- αμετανόητοι προδότες, η Πράγα που ποτίζεται στο αίμα, τα όσα σοκαριστικά διαδραματίστηκαν στο μαρτυρικό Λίντιτσε, που θυμίζει το δικό μας Δίστομο και η τελευταία πράξη του δράματος στην κρύπτη μίας Ορθόδοξης εκκλησίας της Πράγας με έναν ιερέα αληθινό ήρωα καθιστούν αυτό το βιβλίο ένα αναγκαίο ανάγνωσμα για όλους. Ιδίως δε σήμερα, που όπως φαίνεται -δυστυχώς και στη χώρα μας- υπάρχει ένα ανεγκέφαλο τμήμα του πληθυσμού που αγνοεί την Ιστορία και τα εκατομμύρια των νεκρών, φλερτάροντας ανοιχτά με τα νεοναζιστικά μορφώματα.
O συγγραφέας
Γεννήθηκε στο Παρίσι το 1972 και σπούδασε λογοτεχνία. Για το HHhH τιμήθηκε με το βραβείο Goncourt πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα. Διδάσκει γαλλικά στο Πανεπιστήμιο του Σεν-Ντενί.
Εξώφυλλα απ'όλο τον κόσμο:
Έγραψαν για το βιβλίο:
1. http://www.kathimerini.gr/823834/article/politismos/vivlio/epixeirhsh-an8rwpoeides
2. http://fractalart.gr/laurent-binet/
3. http://www.kathimerini.gr/825551/article/politismos/vivlio/poios-htan-o-dhmios-ths-pragas
4. http://www.kathimerini.gr/825549/article/politismos/vivlio/h-epixeirhsh-an8rwpoeides
5. http://www.diavasame.gr/page.aspx?itemID=PPG1386_2264
6. http://frear.gr/?p=11018
7. http://lesxianagnosisbiblioudegas.blogspot.gr/2015/11/hhhh.html
8. http://amagi.gr/content/laurent-binet-hhhh
9. http://diavazontas.blogspot.gr/2016/06/hh-laurent-binet.html
10. https://www.kirkusreviews.com/book-reviews/laurent-binet/hhhh/
11. http://www.nytimes.com/2012/04/29/books/review/hhhh-a-novel-by-laurent-binet.html?_r=0
12. http://www.complete-review.com/reviews/modfr/binetl.htm
